Dự án lắp đặt hệ thống quan sát tàu cá bằng công nghệ vệ tinh Movimar được Chính phủ Pháp tài trợ, sử dụng công nghệ hiện đại, với chức năng định vị, thông qua hệ thống giám sát của trạm trên bờ; nhằm thu được hình ảnh hiển thị của tàu cá đang di chuyển hoặc hoạt động trên vùng biển xa.
Niềm vui không trọn vẹn
Mục đích giúp ngư dân nắm bắt được thông tin cần thiết cho mỗi chuyến vươn khơi dài ngày trên biển, như định hướng cho tàu thuyền trở về bờ hoặc vào nơi tránh bão an toàn gần nhất; xác định chính xác ngư trường có nhiều thủy, hải sản; tin dự báo thời tiết biển, cảnh báo bão, áp thấp nhiệt đới; giúp các cơ quan quản lý nghề cá cũng như cơ quan phòng, chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn có giải pháp xử lý nhanh, chính xác các tai nạn, sự cố kỹ thuật đối với tàu cá trên biển.
Niềm vui không trọn vẹn
Mục đích giúp ngư dân nắm bắt được thông tin cần thiết cho mỗi chuyến vươn khơi dài ngày trên biển, như định hướng cho tàu thuyền trở về bờ hoặc vào nơi tránh bão an toàn gần nhất; xác định chính xác ngư trường có nhiều thủy, hải sản; tin dự báo thời tiết biển, cảnh báo bão, áp thấp nhiệt đới; giúp các cơ quan quản lý nghề cá cũng như cơ quan phòng, chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn có giải pháp xử lý nhanh, chính xác các tai nạn, sự cố kỹ thuật đối với tàu cá trên biển.
Dự án Movimar lắp đặt cho ngư dân 25 thiết bị kết nối vệ tinh tàu cá; trong đó, huyện Phú Vang 20 máy và Phú Lộc 5 máy. Sau khi lắp đặt thiết bị, ngư dân cam kết bảo quản và sử dụng theo đúng quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy sản và khuyến cáo của nhà thầu. Tuy nhiên, từ khi lắp đặt đến nay các thiết bị sử dụng chập chờn, không phát huy hết hiệu quả.
Anh Lê Văn Ngọc, ở thôn Tân Bình, thị trấn Thuận An cho hay, muốn sử dụng được thiết bị vệ tinh đòi hỏi chủ tàu phải kiên trì, chịu khó lắng nghe, học hỏi kỹ thuật nhiều may ra mới sử dụng được. Có những lần đang đi khai thác trên biển, thiết bị vệ tinh không sử dụng được, thế là tui điện thoại về đài thông tin duyên hải nhờ họ hướng dẫn. Nhờ vậy, mà hiện nay tui đã sử dụng thuần thục. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có nhiều tàu cá sử dụng thiết bị vệ tinh không hiệu quả và thậm chí họ đã làm mất. Ông Nguyễn Đức Hà, ngư dân ở xã Phú Thuận buồn bã: “Được Nhà nước hỗ trợ lắp đặt thiết bị vệ tinh, sau khi sử dụng một thời gian bị hư hỏng nhưng gia đình tui không biết báo cho ai nên đành để vậy. Mới đây, Đài Thông tin duyên hải Huế đến kiểm tra và họ đã khắc phục. Hiện nay, thiết bị này đã sử dụng được”. Tương tự, do sơ suất trong bảo quản, thiết bị vệ tinh của anh Nguyễn Văn Quang, ở huyện Phú Lộc đã không cánh mà bay.
Đùn đẩy trách nhiệm
Lý giải về vần đề này, anh Lê Chí Trung, Giám đốc Đài Thông tin duyên hải Huế cho rằng: “do thiết bị vệ tinh hiện đại nên chúng tôi muốn lắp đặt trước cho bà con để họ làm quen, nhưng do hạn chế về kỹ thuật trình độ nên việc tiếp thu kỹ thuật không đạt như mong muốn. Trong khi đó, theo quy định thiết bị này cấm dịch chuyển và tháo dỡ dưới mọi hình thức. Tuy nhiên, thời gian tàu vào bờ, một số bà con sợ mất đã tháo ra nên khi lắp đặt lại thì không thực hiện được. Hơn nữa, thiết bị điện tử cùng một chủng loại nhưng có cái tốt cái xấu, không thể chất lượng 100% được. Đài Thông tin duyên hải có nhiệm vụ triển khai lắp đặt, chuyển giao công nghệ, hướng dẫn kỹ thuật và bảo dưỡng, bảo trì. Còn cơ quan chịu trách nhiệm quản lý là Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh”.
Mục tiêu của dự án là hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý nghề cá hiện đại, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngành thủy sản; quản lý các hoạt động khai thác thủy hải sản hiệu quả và an toàn, đảm bảo trật tự, an ninh và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên các vùng biển của Việt Nam. Dự án Movimar thể hiện tính nhân văn và mang lại nhiều lợi ích cho bà con. Được biết, sau khi đài thông tin duyên hải xong, các cơ quan liên quan tổ chức nghiệm thu kỹ thuật, bàn giao thiết bị và có giấy cam kết đối với ngư dân. Tuy nhiên, quá trình sử dụng, một số thiết bị đã bị hư hỏng nhưng ngư dân không báo lại với cơ quan chức năng. Sau khi biết thông tin đó. Đài thông tin duyên hải trực tiếp đi kiểm tra các thiết bị hư hỏng đã được khắc phục xong, tuy nhiên, có một thiết bị của ngư dân Nguyễn Văn Quang ở huyện Phú đã bị mất. Sau khi khắc phục xong, đài thông tin duyên hải tích cực, thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật cho các chủ tàu, có tàu phải hướng dẫn đến lần thứ 5 họ mới sử dụng được.
Trao đổi về cách quản lý các thiết bị vệ tinh trên tàu cá của dự án Movimar được ông Nguyễn Quang Vinh Bình, Chi cục Trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh cho biết, chi cục chỉ quản lý về khai thác nghề cá, tàu cá còn thiết bị của dự án Movimar do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy sản… phối hợp với Đài Thông tin duyên hải Huế lắp đặt, còn chi cục chỉ có trách nhiệm đó là chọn đối tượng sử dụng. Bây giờ, có ai kiện cáo về đối tượng được hưởng lợi thì chi cục chịu trách nhiệm còn thiết bị đó thì chi cục không liên quan.
Để các thiết bị vệ tinh mà dự án Movimar trang bị cho ngư dân phát huy tác dụng, góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Các cơ quan không nên đùn đẩy trách nhiệm mà cần có sự phối hợp đồng bộ để việc quản lý được tốt hơn.
Theo baothuathienhue.vn