Quảng Ninh là một trong những địa phương ven biển được triển khai Dự án Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thuỷ sản bằng công nghệ vệ tinh (MOVIMAR). Đây là dự án hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Cộng hoà Pháp bằng nguồn vốn ODA nhằm hỗ trợ các hoạt động khai thác hải sản xa bờ, khuyến khích ngư dân trang bị tàu có công suất lớn phục vụ khai thác dài ngày trên biển.
Dự án MOVIMAR được triển khai bằng nguồn vốn ODA của Chính phủ Pháp, do Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư. Với mục tiêu hiện đại hoá ngành thuỷ sản, ngoài tăng cường chức năng quản lý cho các cơ quan nhà nước trên đất liền, hệ thống thông tin vệ tinh (VMS) này còn cung cấp các cảnh báo về điều kiện thời tiết, bão, áp thấp nhiệt đới cũng như phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn cho các đối tượng tàu thuyền đánh bắt hải sản xa bờ với công suất từ 90CV trở lên. Dự án được thực hiện trong 3 năm, từ 2011 đến 2013, với tổng kinh phí 14 triệu euro. Công nghệ này sử dụng toàn bộ thiết bị vệ tinh do Cơ quan Hàng không vũ trụ quốc gia Pháp sản xuất. Ngư dân sẽ truyền được dữ liệu cần thiết về Trung tâm điều khiển tích hợp thông tin, sau đó chuyển đến các cơ quan chức năng nhằm phục vụ cho công tác quản lý khai thác nguồn tài nguyên, bảo đảm an ninh hàng hải; hỗ trợ tàu trong trường hợp khẩn cấp. Hiện Bộ NN&PTNT đang tích cực triển khai đúng tiến độ dự án, chọn 3.000 tàu khai thác xa bờ của 28 tỉnh ven biển để triển khai lắp đặt thiết bị theo đúng thiết kế của dự án. Hệ thống định vị vệ tinh MOVIMAR gồm 2 thành phần chính là thiết bị vệ tinh lắp đặt trên tàu và hệ thống giám sát trên bờ. Thiết bị vệ tinh lắp đặt trên tàu có chức năng truyền dữ liệu tự động toạ độ và thời gian từ tàu về Trung tâm giám sát trên bờ (Trung tâm THEMIS) liên tục 2 giờ/lần. Trung tâm nhận tín hiệu, tách tín hiệu để chuyển vào máy tính và lưu trữ vào bản đồ số. Dữ liệu này giúp nắm bắt thông tin về tốc độ và hướng đi của tàu cá trên biển thông qua ảnh chụp từ vệ tinh; hỗ trợ tàu trong trường hợp khẩn cấp; trợ giúp ngư dân hoạt động khai thác biển hiệu quả, kinh tế.
Hiện tại các tỉnh ven biển phía Bắc đã lắp đặt thiết bị VMS cho 65 tàu cá trên tổng số 115 chiếc theo dự án, trong đó Quảng Ninh có 22 tàu đánh bắt xa bờ được lắp đặt thiết bị theo dự án. Theo ông Hà Vân Giang, Chi Cục phó Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản (Sở NN&PTNT) cho biết: Hiện tại Đài Thông tin Duyên hải Hòn Gai đơn vị được giao lắp đặt thiết bị đã thực hiện được 12 tàu, thời điểm lắp đặt từ ngày 17-10-2013 dự kiến kết thúc lắp đặt vào cuối tháng 11-2013. Hệ thống định vị vệ tinh có thể giúp bà con nhanh chóng xác định được ngư trường hoặc cảnh báo vùng biển có mối nguy hiểm hay nơi có bão… từ đó có thể định hướng cho tàu thuyền trở về bờ hoặc nơi tránh an toàn gần nhất. Bên cạnh đó, hệ thống cho phép phát hiện tràn dầu, cung cấp thông tin dự báo thời tiết, bảo vệ nguồn tài nguyên. Ông Nguyễn Văn Thuận, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Tân An (TX Quảng Yên) tâm sự: Gia đình tôi mới lắp đặt thiết bị VMS này cho tàu đánh cá được gần một tuần nay, chúng tôi được cán bộ Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản phối hợp với Đài Thông tin Duyên hải Hòn Gai tuyên truyền phổ biến cho ngư dân về lợi ích và tác dụng của thiết bị; đồng thời hướng dẫn về kỹ thuật sử dụng. Việc lắp máy VMS sẽ giúp chúng tôi sớm nắm bắt thông tin diễn biến thời tiết trên biển, đặc biệt là vấn đề bão, áp thấp nhiệt đới để kịp thời tránh trú. Đồng thời khi tàu của mình gặp sự cố thì chỉ trong vòng 15 giây, thiết bị này sẽ phát tín hiệu toàn cầu, lập tức các tổng đài, các tàu bạn sẽ biết được vị trí tàu mình gặp nạn để kịp thời ứng cứu.
Được biết nhờ thiết bị MOVIMAR được lắp đặt trên tàu cá của ngư dân, Trung tâm quan sát tàu cá còn có thể biết được nơi nào là ngư trường khai thác tốt, nâng cao hiệu quả khai thác hải sản của ngư dân trên biển. Thêm vào đó, Trung tâm còn phát hiện tàu lạ và cảnh báo cho ngư dân. Trong trường hợp ngư dân đi vào vùng biển cấm, Trung tâm sẽ phát tín hiệu cảnh báo, yêu cầu chuyển hướng hoặc quay về ngư trường Việt Nam. Như vậy có thể thấy, trong tương lai gần khi dự án này hoàn thành, không chỉ bà con ngư dân có thể yên tâm ra khơi mà các cơ quan chức năng có thể nâng cao hiệu quả quản lý đội tàu đánh bắt hải sản và quản lý tài nguyên, lãnh thổ, lãnh hải của quốc gia. Từ đó, góp phần phát triển nền kinh tế và nâng cao tính chủ động trong công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh biển đảo của quốc gia.
Theo Báo Quảng Ninh