Hoạt động sản xuất kinh doanh trên biển ngày càng sôi động, đa dạng với các ngành vận tải, đánh bắt hải sản, thăm dò, khai thác dầu khí, du lịch biển…Cùng với hiệu quả kinh tế- xã hội mang lại, ngành kinh tế biển tiềm ẩn rủi ro tai nạn do thiên tai và nhiều nguyên nhân khác có thể gây thiệt hại hàng tỷ đồng phương tiện, hàng hóa, nhất là thiệt hại về con người. Nếu không có phương tiện, thiết bị hiện đại, nhiều trường hợp biết mà lực bất tòng tâm.
Chuyên nghiệp hơn
Mỗi năm, thiên tai cướp đi hàng trăm sinh mạng ngư dân, thuỷ thủ tàu đánh cá, tàu vận tải, làm chìm nhiều phương tiện, tổn thất hàng hoá trị giá lớn. Khu vực cảng biển Hải Phòng chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2009 xảy ra 18 vụ tai nạn, trong đó có 8 vụ tai nạn nghiêm trọng, 2 vụ đặc biệt nghiêm trọng, tăng 200% so với cùng kỳ 2008. Gần đây nhất, ngày 17-9, tàu Trung Thắng 88 đâm va với tàu NĐ 1538, khiến tàu này bị chìm, 1 thuyền viên mất tích tại vị trí cách Hải Phòng 60 hải lý. Ngay sau đó, hệ thống Đài thông tin duyên hải Việt Nam báo cáo Trung tâm Phối hợp Tìm kiếm Cứu nạn Hàng Hải khu vực 1 - Hải Phòng (MRCC) phát điện cấp cứu khẩn cấp yêu cầu các phương tiện hoạt động trong khu vực tăng cường tìm, cứu thuyền viên mất tích…
Trên đây chỉ là một trong nhiều vụ tai nạn được Vietnam MRCC nói chung và Hải Phòng MRCC nói riêng phối hợp với các lực lượng tham gia ứng cứu trên biển. Với hệ thống thông tin liên lạc dọc bờ biển gồm các Đài thông tin duyên hải, hệ thống VHF của Bộ đội Biên phòng, các đài PT-TH của trung ương và địa phương, hệ thống thông tin trực canh (Ra-đi-ô); mạng lưới điện thoại cố định, di động, mạng vô tuyến điện sóng ngắn ICOM, những người đi biển có thêm nhiều sự trợ giúp đắc lực. Đặc biệt, từ khi thành lập và đi vào hoạt động, Vietnam MRCC có nhiều cố gắng trong công tác tìm kiếm cứu nạn trên biển, bảo vệ phương tiện, tài sản, con người…
Với việc duy trì bảo đảm thường trực 24/24 giờ, từ đầu năm đến nay, Vietnam MRCC thu nhận 150 vụ báo nạn, cứu và hỗ trợ hơn 200 người, trong đó có cả người nước ngoài, hàng chục phương tiện chuyên dụng.
Vietnam MRCC coi trọng nâng cao hiệu quả công tác huấn luyện, cán bộ, thuyền viên các tàu tìm kiếm cứu nạn SAR 411, SAR 217 tinh thần sẵn sàng ra biển, phối hợp với các lực lượng khác tìm kiếm cứu nạn; đồng thời phối hợp diễn tập xử lý thông tin tìm kiếm cứu nạn với tàu Long Xuyên đang hoạt động tại vùng biển Phi-líp-pin, thực hành diễn tập với Hongkong MRCC, China MRCC, Xin-ga-po MPA, Philipines CG…Nhờ đó, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, thuyền viên các trung tâm, tìm kiếm cứu nạn được nâng lên.
Đừng để bị động
Ở góc độ hẹp, có thể nói hoạt động của các lực lượng tìm kiếm cứu nạn trên biển như Vietnam MRCC, Đài thông tin điện tử hàng hải Việt Nam (VISHIPEL), bộ đội Biên phòng, Hải quân, Cảnh sát biển… mới dừng ở việc thông tin khí tượng, khí hậu thời tiết, thông báo khẩn cấp giông, bão, lốc cho những người đi biển. Còn việc tìm kiếm, cứu nạn, nhất là ứng cứu, hỗ trợ các phương tiện và con người hoạt động trên biển nhiều khi vẫn lực bất tòng tâm. Thiệt hại do thiên tai gây ra và tai nạn trên biển chưa giảm, trong đó, nguyên nhân quan trọng nhất là lực lượng ứng cứu mỏng, phương tiện thiếu, yếu, chủ yếu tìm kiếm người mất tích. Thực tế, số phương tiện và những người làm việc trên tàu được ứng cứu, hỗ trợ vào bờ an toàn khi giông bão xảy ra trên biển chưa như mong muốn.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào giảm tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra trên biển. Những nhóm giải pháp được đề cập có khả thi hay không phụ thuộc nhiều vào sự quan tâm của trung ương, địa phương và các ngành liên quan. Trước hết, phương tiện, thiết bị tham gia tìm kiếm cứu nạn trên biển cần được đầu tư lớn, hiện đại, tiến tới trang bị cả máy bay; các lực lượng tham gia ứng cứu trên biển có sự phối hợp đồng bộ, tăng cường hợp tác với các tổ chức, cơ quan tìm kiếm cứu nạn quốc tế. Chính phủ, Bộ Giao thông- Vận tải đã ban hành kế hoạch thực hiện Công ước SAR 79 sau khi Việt Nam là thành viên chính thức của công ước, VietnamMRCC được tạo điều kiện phát triển về mặt tổ chức, chú trọng đào tạo, huấn luyện, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu quốc tế cho hệ thống tìm kiếm cứu nạn hàng hải mang tính chuyên nghiệp, chính quy, hiện đại của quốc gia có biển. Để không bị động trước các tình huống xấu trên biển, những người đi biển cần tuân thủ quy định an toàn hàng hải, an toàn trong sản xuất trên biển, không vì lợi ích trước mắt để chuốc lấy rủi ro. Thực tế, trước mỗi cơn bão lớn, biển cả thường êm đềm, cá “nổi” rất nhiều, đây là thời cơ tốt bà con ngư dân khai thác, nhưng rủi ro rất cao. Khi giông bão ập đến, ở xa đất liền, không có phương tiện nào có thể trụ được trước sức tàn phá của thiên tai. Thuyền viên các tàu vận tải đánh cá, thăm dò, khai thác dầu khí và các hoạt động khác phải tuân thủ nghiêm quy định an toàn hàng hải, an ninh trên biển, các công ước quốc tế về biển cũng như Luật Hàng hải Việt Nam.
Báo Hải Phòng